KOLIKO ĆE VULIN “ZARAĐIVATI” KOD DODIKA?Kontroverze, nadležnosti i sve ostalo što niste znali o Senatu
U vijesti da je bivši direktor BIA Srbije Aleksandar Vulin od 1. januara član Senata Republike Srpske, Vulin je daleko poznatiji od Senata.
Ovo savjetodavno tijelo institucija Srpske propisano je Ustavom RS, ali bilo je anonimno sve dok ga nije „oživio“ Milorad Dodik 2009. godine.
Doduše, i u periodu od tada do sada Senat se sastajao veoma rijetko, ali je činjenica da sada mnogo više građana Republike zna da on zapravo postoji. Obično zasijeda pred 9. januar – Dan Republike Srpske, kao što je bilo 2018. ili 2022. Na sjednicama, makar u dijelu koji dospije u javnost, pohvalno se govori o potezima vlasti RS, a kritikuju negativne tendencije, pa čak i neprijateljstav, izvana prema Srpskoj.
Naknada
Prvo što zainteresovani građani pitaju jeste da li senatori primaju platu. Prema izmjenama Zakona o senatu RS iz maja 2010. godine, oni imaju pravo na senatorski dodatak po održanoj sjednici Senata u visini jedne polovine prosječne neto plate zaposlenih u Republici Srpskoj, koja je isplaćena u prethodnoj godini, kao i pripadajuće troškove za dolazak na sjednicu Senata.
Ako je prosječna neto plata u RS za novembar 2023. godine 1.296 KM, to znači da bio svaki senator koji dođe na sjednicu dobio 648 KM plus putne troškove za dolazak na sjednicu.
Senatoru koji ne prisustvuje sjednici Senata, senatorski dodatak se ne isplaćuje.
U kratkoj istoriji Senata ipak bilo je i kontroverzi. Najveća se desila u januaru 2011. kada je tadašnji predsjednik RS Milorada Dodik bivšem predsjedniku Draganu Čaviću oduzeo titulu senatora. Dodik se u odluci o razrješenju pozvao na član 5. Zakona o Senatu koji precizira da senatoru prestaje mandat prije isteka vremena na koje je imenovan kada to sam zatraži, ukoliko ne izvršava prava i obaveze ili iz drugih razloga utvrđenih Ustavom i zakonom. Međutim, u objavljenoj odluci, međutim, nisu navedeni razlozi zbog kojih se Čaviću oduzima titula senatora.
– Dodik očigledno ne podnosi kritike koje ja iznosim kao aktivni političar i poslanik u Narodnoj skupštini RS – rekao je Čavić za “Žurnal”.
Čavić je kasnije od Dodikovog kritičara postao Dodikov koalicioni partner, ali nije vraćen u Senat. Njegovog imena nema na spisku senatora koji se nalazi na zvaničnom sajtu predsjednika RS.
Između ostalih, tamo su, osim Dodika po funkciji, srpski član Predsjedništva BiH i bivša predsjednica RS Željka Cvijanović, bivši predsjednik RS Rajko Kuzmanović, dr Jelena Guskova iz Moskve, episkop frankfurtski i cijele Njemačke Grigorije, Emir Kusturica, Aleksandar Džombić…
Članove Senata imenuje predsjednik Republike iz reda istaknutih ličnosti iz javnog, naučnog i kulturnog života, koji imaju javi ugled i iskustvo stečeno znanjem, zvanjem i djelovanjem.
Predsjednik Republike je član Senata čiji mandat teče izborom na funkciju predsjednika Republike i ostaje član Senata i nakon prestanka obavljanja funkcije predsjednika.
Senat razmatra pitanja od posebnog značaja za politički, nacionalni, ekonomski i kulturni razvoj Republike Srpske i daje najvišim ustavnim institucijama mišljenje o tim pitanjima, kao što su:
-Ustavnopravi položaj Republike Srpske i spoljno-politička pitanja u skladu sa suverenitetom i teritorijalnim integritetom Bosne i Hercegovine;
-Donošenje izmjena Ustava Republike Srpske i nacrte sistemskih zakona;
-Pitanja rada institucija Bosne i Hercegovine u vezi sa statusnim pitanjima Republike, kao i pitanja odnosa između entiteta u Bosni i Hercetovini;
-Razvojna i privredna pitanja Republike Srpske;
-Pitanja izbjeglica, raseljenih lica i povratnika;
-Pitanja koja se odnose na prava Republike Srpske na specijalne i paralelne odnose sa susjednim državama, kao i pitanja razvoja odnosa sa iseljeništvom širom svijeta; -Druga važna pitanja od značaja za Republiku Srpsku i njene narode i građane.
